ایرانشناسی در دانمارک یکی از کتابهائی است که مقالههای آن توسط پژوهشگران دانمارکی نوشته شده است. این کتاب به مطالعه آثار و معرفی کسانی میپردازد که در حوزه ایران شناسی در دانمارک فعالیت داشتهاند، گرچه مطالب مندرج در آن از حجم بالائی برخوردار نیست اما اطلاعات بسیار خوبی در این زمینه در اختیار خواننده علاقمند قرار می دهد.
ایران شناسی در دانمارک عنوانی است که مترجم برای این کتاب انتخاب نموده است. محتوای کتاب در واقع دو مقاله از دو پژوهشگر دانمارکی است که خانم منیژه احدزادگان آهنی آنها را به فارسی ترجمه و با افزودن توضیحات ضروری و دو پیش گفتار برای هر مقاله و بیان روش کار و چند بخش دیگر توسط انتشارات طهوری منتشر کرده است.
مقاله اول با عنوان « زبان شناسی ایرانی» نوشته استاد یس پیتر آسموسن از استادان و بنیانگذاران کرسی زبان فارسی در دانشگاه کپنهاک است که در سال 1979 در کتاب دانشگاه کپنهاک چاپ شده است. در این مقاله به سابقه مطالعات ایرانشناسی و سابقه کسانی پرداخته که در این زمنیه در دانمارک فعالیت داشتهاند. مترجم عنوان این مقاله را به ایرانشناسی در دانمارک برگردانده وهمین عبارت را برای عنوان کتاب برگزیده است. او در بخش روش کار در صفحه 13 کتاب در باره این مقاله و تغییر عنوان آن مینویسد:
” این مقاله با وجود کوتاهی مطلب آگاهیهای بسیاری درباره پژوهش های ایران شناسی در دانمارک ارائه می دهد. در این مقاله به خاورشناسان ، کتابها و مقالههایی اشاره میشود که ما ایرانیان شناختی از بسیاری از آنها نداریم.”
مترجم همچنین در پیش گفتار کتاب به معرفی استاد آسموسن و شرح مختصری از زندگی وی پرداخته است. او اعتقاد دارد که استاد آسموسن آخرین پژوهشگر و استاد دانمارکی بود که به مطالعات ایران شناسی در دانمارک پرداخت و بعد از او دیگر کسی در این زمینه فعالیت نداشته است. مترجم در صفحه 9 در این زمینه چنین مینویسد: ” ….. استاد رفت و سنت های پژوهش های ایرانی را با خود به خانه برد ! و با درگذشت او، کرسی استادی ایرانشناسی ، که با آرتور امانوئل کریستین سن آغاز شده بود ، برچیده شد.”
مقاله دوم «دست نویس های مشهور جهانی ایران کهن ما » نام دارد که توسط آقای یوهان س . آیزر کتابدار کتابخانه دانشگاه کپنهاک در سال 1920 چاپ شده است. عنوان این مقاله نیز توسط مترجم به دستنویس های اوستائی و پهلوی دانشگاه کپنهاک برگردانده شده است.
در معرفی یوهان آیزر در صفحه 59 کتاب چنین آمده است: “آیزر در سال 1906 در دانشگاه کپنهاک موفق به گذراندن آزمونهای دوره فوق لیسانس در زبانهای یونانی و آلمانی گردید. در همان سال به عنوان دستیار در کتابخانه دانشگاه کپنهاک استخدام شد. او تا سال 1909 دستیار کتابدار و از سال 1931 کتابدار بود.”
نویسنده در این مقاله به معرفی تعدادی از محققان دانمارکی میپردازد که برای تحقیق در زمینه زبان شناسی به شرق و به ایران مسافرت نمودهاند؛ از جمله آیزر، و راسموس راسک؛ Rasmus Rask (1787 –1832) خاور شناس مشهور دانمارکی است. راسک در راه سفر به هند از ایران می گذرد و در کنار خرابه های تخت جمشید از نزدیک با خط میخی آشنا می شود . آیزر در این مقاله از زبان راسک مینویسد:
“خط میخی نیز زبانی خاموش است اما امیدوارم که پس از آموختن زبانهای هندی و زند با آن بیشتر آشنا شوم. این خط از چپ به راست خوانده می شود و کاملا روشن است که این خط واقعی ست و نه یک بازی فانتزی”. نویسنده این مقاله در لابلای مطالب خود به این نکته اذعان دارد که بسیاری از آثار ارزشمند علمی متعلق به ایرانیان به دانمارک برده شده و هم اکنون در کتابخانه دانشگاه کپنهاک موجود است. وی به داشتن این آثار با ارزش افتخار میکند.” آیزر از قول راسک مینویسد:
“من گنجینهای بیمانند از دست نویسهای زند و پهلوی گرد آوردهام. تعدادشان زیاد نیست، اما به جرأت می توانم بگویم که همانندشان، از نظر قدمت و اهمیت، حتی در پاریس و لندن یافت نمیشود. پس از کوششهای باور نکردنی به سرچشمه ای دست یافتم که از چشم ژنرالهای انگلیسی دور و پنهان مانده بود.”
نویسنده در ادامه مقاله خود علاوه بر ذکر نام تعداد دیگری از خاورشناسان و ایرانشناسان دانمارکی و بیان شمه ای از اقدامات علمی آنان، به آئین زردشتی، پیروان آن، آداب و رسوم، مهاجرت زرتشتیان از ایران به هند، کتاب اوستا و دستور زبان آن، خط و زبان پهلوی و مطالبی در این زمینه به تفصیل میپردازد.
مترجم به این کتاب نمایه؛ کتاب شناسی فارسی؛ کتاب شناسی لاتین؛ کتاب شناسی استاد یس پیتر آسموسن و گزارش آثار دیگران را افزوده است.
این کتاب در 180 صفحه ، مصور و برای اولین بار در سال 1389 توسط انتشارات طهوری چاپ و منتشر شده است.