خاطرات تاج‌الملوک

خاطرات تاج‌الملوک متن مصاحبۀ شفاهی با تاج‌الملوک (همسر دوم رضاشاه و مادر محمدرضا پهلوی) است که به همت بنیاد تاریخ شفاهی ایران در لندن انجام شده است. این کتاب شرحی است خواندنی از زوایای زندگی شخصی و تحولات سیاسی ایران در زمان رضاشاه. تاج‌الملوک در خانوادۀ پهلوی هم زن بوده و هم همسر و هم مادر؛ و همین مسأله خاطراتش را چندوجهی و بااهمیت می‌کند. این گفتگو پس از حدود سی سال در ایران منتشر شده است و با این که گوینده در سن بالای هشتاد بوده است، اما خاطراتش یادآور نکاتی از دوران پنجاه و هفت سالۀ حاکمیت پهلوی است.
در این کتاب خاطرات وی از «آشنایی و ازدواج با رضاشاه، ازدواج‌های سلطنتی، رجال دوران پهلوی، کودتای رضاخان میرپنج، تهران در دوران رضاشاه، رضاشاه و قوام‌السلطنه، خاطراتی از رضاشاه، نخستین سقوط هواپیما در ایران، مناسک مذهبی در دوران رضاشاه، داستان دزدیدن مدرس، میهمانی رضاشاه به افتخار مصدق، اشغال ایران و تبعید رضاشاه، آخرین روزهای رضاشاه، اعضای خانواده و دوستان و دکتر محمد مصدق» مورد اشاره قرار گرفته است.
تاج الملوک اطلاعات و حافظۀ خوبی از حدود شش دهه حاکمیت پهلوی دارد؛ از خاطرات دیدار با استالین در تهران تا خاطرات شخصی رضاشاه و شخصیت‌های دورۀ پهلوی، او در ابتدای گفتگو تأکید دارد که به درخواست نوه‌اش رضا پهلوی بنا ندارد دربارۀ فرح سخنی بگوید، ولی یکی دو جا گرچه کوتاه، نگاه خود را برملا می‌کند و او را بی‌ریشه و بی‌اصل و نسب می‌خواند و بخشی از خرابی‌های دوران شاه را متوجه فرح و اطرافیان وی می‌داند.