این کتاب، گزارشی نگرانکننده از پیشبینی آینده نفت (یعنی آینده ایران و خلیج فارس) و تفسیر متفاوتی از مناقشه اتمی ایران و نقش غرب در آن است. بازگویه طرح احتمالیای است که غرب ـ و بویژه آمریکا ـ از طریق دمیدن در تنور مناقشه اتمی ایران، برای رهایی تمدن غرب از گرفتاریهای تاریخی خودش، دنبال میکند. تدوین اولیه این کتاب هشت سال پیش (در سال ۱۳۸۴) آغاز شد و بسطها و بازنویسیهای آن در زمستان ۱۳۸۵ و بهار ۱۳۸۶ انجام شده است.
آنگاه یکبار دیگر در بهار و تابستان ۱۳۸۷ اطلاعات آن بهنگام سازی شده و سرانجام متن نهایی آن در مهر ۱۳۸۷ «فقط» برای چند نفر از مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران ارسال شده است. آنگاه که این کتاب را تدوین میکردم آگاهانه پیشبینیهایم را با اندکی نمک بدبینی همراه میکردم. هدفم این بود که این نگرانیهای بدبینانه را به مقامات کشور منتقل کنم، تا شاید به فکر بازبینی در چیدمان اولویتهای ملی بیفتند. اما اکنون که به آن پیشبینیها مینگرم درمییابم که بسیار محافظهکارانهاند. یعنی نه تنها برخی از پیشبینیهای جسورانه آن – که برای یک افق بیست ساله بوده – هم اکنون محقق شده است بلکه حتی در برخی حوزه ها پیش بینی من از واقعیت عقب مانده است. به دیگر سخن: واقعیت بسی سریعتر و نگران کنندهتر از آن چه پیشبینی شده در حال رخ دادن است. یعنی سرعت تحولات دنیای واقع، از قدرت تخیل ما نیز پیشی گرفته است. این خود نشانهای از این است که دنیای مدرن دارد وارد مرحله تکینگی (singularity) می شود. و تکینگی (بخوانید: تَکینِه گی) یعنی وضعیتی که نه بازگشت به گذشته ممکن است و نه پیش بینی دقیق آینده. شوربختانه اما، هنوز ما خوابیم و اگر بیداریم به غوغاهای خودساخته مشغولیم و آنچنان در خویش و مسائل دونپایه خویش سرگردانیم، که فرصتی برای شنیدن و دیدن واقعیت نمانده است. و بازنده، فردی و نظامی و جامعهای است که در دنیای تحولات لحظهای و «تکینه شونده» زیست کند اما اندیشهاش در انجماد تصورات گذشته باقی مانده باشد.
من این کتاب را «از ترس» نوشتم، ترس از واقعیت هولناکی که خموشانه دارد محاصره مان میکند؛ و اکنون نیز «با ترس» منتشر میکنم، ترس از این که دیر شده باشد و تازه عدهای گریبان چاک کنند که زود بود. اما میدانم که زمان انتشار آن اکنون نیز دیر شده است. من این کتاب را برای دلم و به امید کمک به بهروزی ملتم نوشتم و به امید اثر گذاری بر سیاستهای جاری ایران در حوزه مناقشه اتمی، آن را فقط برای برخی مقامات کشورم فرستادم و «پنج سال» صبر کردم. اکنون که دریافتم پافشاری بر تداوم مسیر گذشته همچنان پای برجاست و هنگامی که دریافتم پیشبینیهای بهظاهر جسورانه من در این کتاب، بسیار محافظهکارانهتر از تحولات دنیای واقع بوده است و فرصتهای ما با سرعت بیشتری روبه پایان است، تصمیم به انتشار عمومی آن گرفتم. و البته جبران چند سال عمری که من بر سر تدوین این کتاب نهادم تنها زمانی خواهد شد که این کتاب تاثیری هر چند اندک بر روند پرهزینه و فرساینده سیاستهای ما بگذارد. و البته دو سه سال عمر من کجا و سرمایههای انسانی و اجتماعی ملتی بزرگ کجا که به شتاب در حال تخریب است؟ و دو سه سال عمر من کجا و عرق شرم کارگران و کشاورزان و زحمتکشان و شهروندان ما کجا که روزبهروز در زیر فشار یک اقتصاد بیثبات و تفتیده در تورم و فرسوده در رکود، شکستهتر می شوند؟ و امروز اقتصاد ما هیچ راه حل اقتصادی ندارد. اقتصاد ما در بنبست سیاست به دام افتاده است و سیاست ما نیز در دام مناقشه اتمی زمینگیر شده است.
عجیب است، ملتی که در ناصبوری در امور سازنده و طرحهای بزرگ و برنامههای جمعی، شُهره است …………………….
اقتصاد سیاسی مناقشه اتمی ایران، درآمدی بر عبور تمدنها: نبرد غرب برای تسخیر پایان تاریخ
توضیحات تکمیلی
نویسنده | محسن رنانی |
---|---|
ناشر | www.renani.ir |
تاریخ نشر | 1392 |
تعداد صفحه | 264 |
فیپا | رنانی، محسن؛ اقتصاد سیاسی مناقشه اتمی ایران، درآمدی بر عبور تمدنها: نبرد غرب برای تسخیر پایان تاریخ، تهران، 1392، 264 صفحه. |