جنسیت و نقش پردازیهای جنسی در قرآن

190,000 تومان

موجود

جنسیت و نقش پردازیهای جنسی در قرآن با تمرکز بر پیشینۀ باستانی و اساطیری تمدن بین النهرین و مناطق مختلف زیست اقوام سامی به تحلیل کهن الگوهایی ( archetypes) می‌پردازد که در قرآن به گونه‌ای بازتاب یافته‌اند. بن مایه‌های اسطوره هایی دربارۀ اجرام و پدیده‌های طبیعی مانند زمین (مادر/زن)، آسمان (پدر/مرد)، خورشید (مؤنث)، ماه (مذکر)، باران (در حکم منی مرد)، کوه (در حکم آلت تناسلی مرد)، نجم ثاقب (حاصل ازدواج ماه با خورشید) در آیات مختلف قرآن تکرار شده‌اند. زهرا محققیان برای فهم بهتر این کهن الگوها مجبور بوده است به نظریه های کارل یونگ، فیلسوف و روانشناس سوئیسی (متوفی1961)، مسلط باشد و خواننده را هم با این مفاهیم و تاریخ تحول آنها آشنا کند. از این رو، بخش عمده ای از کتاب به بررسی کهن الگوها و نظریه‌های یونگ اختصاص یافته است. پنج کهن الگوی اصلی یونگ عبارتند از مادر، پدر، آنیما، آنیموس و جفتهای متضاد.

در قرآن، زمین، آسمان، ماه، و خورشید، ستارگان، کوه، و باران نماد امور مقدس‌اند و نشانه‌ای بر قدرت و برتری الله. آنها به اجرای اهداف الهی در جهان طبیعت کمک می‌کنند. در عین حال، همۀ اینها خصلتهای کهن الگویی دارند و از روان جمعی مردم در عصر پیامبر خبر می‌دهند.

در بخش سوم کتاب، مؤلف به ظهور کهن الگوها در لابلای آیات قرآن و اشاره به عشق ورزیها و تخیلات شهوانی نمادین برآمده از آنها اشاره و روابط عاطفی و جنسی مردان پرهیزکار و حوریان بهشتی را تحلیل می‌کند. سپس مؤلف به تحلیل عملکرد قرآن در مواجهه با بن مایه‌های اسطوره‌ای جنسی و جنسیتی می‌پردازد. مؤلف با این که ادعا می‌کند بنا دارد خوانشی و تفسیری زنانه از این آیات ارائه دهد، اما در سراسر کتاب تفاوت نگاه تفسیری مردانه  و نگاه تفسیری زنانه از آیات بر خواننده روشن نمی‌شود. با این که مؤلف کتاب، در بخشهایی از فصل سوم، از بافت تحلیل ادبی متن و نگاه تاریخی-پدیدارشناسانه به بافت کلامی گاهی تغییر جهت داد ه است، با این همه کوشش بسیار او ستودنی است و کتاب را بسیار خواندنی کرده است.

توضیحات تکمیلی

نویسنده

زهرا محققیان

محل نشر

ت‍ه‍ران‌

ناشر

پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

تاریخ نشر

1400 شمسی

تعداد صفحه

346

تعداد جلد

یک جلد

شابک

9786227689204

فیپا

محققیان، زهرا، جنسیت و نقش‌پردازیهای جنسی در قرآن، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1400، 346 صفحه