کانی شناسی در ایران قدیم به چگونگی شناخت سنگ‌های گرانبها و دانشی که دانشمندان قدیم ایران از آنها داشته‌اند می‌پردازد. همچنین به شرح کانی‌ها، کانه‌ها و موادمعدنی دیگر و همچنین بعضی اسفنج‌ها، صدف‌ها و سنگواره‌ها که قدما آنها را نیز در گروه سنگ‌ها طبقه‌بندی کرده‌اند، می پردازد. مطالب کانی شناسی در ایران قدیم بیشتر در بیان علوم قدیم که در بین علما و اطبا و دانشمندان قرون گذشته می‌زیسته اند می‌گذرد و همچنین در نوع و شرح چگونگی استفاده از کانی ها به عنوان یک اکسیر در روزمره انسانها که توسط حکما تجویز می شده در قبل و بعد از اسلام در ایران و یا استفاده پادشاهان و سلاطین از جواهرات که داشتن آنها حکم به برتری آنان می‌داده می‌گذرد.
کانی شناسی در ایران شامل 11 بخش است : 1. کانی‌شناسی و سیر پیشرفت آن در ایران/ چگونگی پیشرفت علم کانی شناسی 2. کلیات کانی‌شناسی/ اعتقاد به سنگ های قدیمی/ کانی‌ها در اشعار 3. کانی‌ها 4. فلزات 5. کانه‌ها- شبه فلزات 6. ئیدروکربورها 7. املاح 8. سیلیکات‌ها 9. مرجان‌ها- اسفنج‌ها- سنگواره‌ها و… 10. سنگ‌های ساختمانی 11. سنگ‌های افسانه‌ای.