المُنمَّق فی أخبار قریش

محمد إبن حبیب بن أمية بن عمرو الهاشمي (متوفی 245)، از مورخان و نَسَب شناسان قرن سوم هجری است. او شاگرد إبن الاعرابی دانشمند مشهوری بود که چهل سال در بغداد از حفظ تدریس می‌کرد. ابن حبیب همچنین شاگرد هشام بن محمد کلبی بود و بیشترین تأثیر را از او گرفت. از مهم‌ترین تألیفات محمد إبن حبیب کتاب المُنمَّق است. بیشتر اخبار این کتاب دربارۀ طائفۀ قریش و به طور عمده احوال این طائفه در دورۀ پیش از اسلام یا به تعبیر مورخان مسلمان دوران جاهلیت است. ابن حبیب با بحث از نَسَب قریش آغاز می کند، از فضائل عباس عموی پیامبر سخنی دارد و سپس به حِلفُ الفُضول و سایر میثاق نامه ها و نزاع های میان خاندان های قریش به تفصیل پرداخته است.
بخش دیگر المُنمَّق بحث از ایام العرب خاص قریش است که از نظر تاریخی اطلاعات آن ارزش فراوانی دارد، به این دلیل که کهن ترین منبعی است که از آن دوران در اختیار ماست. اخباری از المُنمَّق هم به دورۀ اسلامی اختصاص دارد؛ به عنوان نمونه بحث هایی چون: المؤذون لرسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم)، المستهزؤون من قریش، المشبّهون برسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) من قریش.
در بخش های دیگر به شرح حال این افراد پرداخته شده است: نابینایان قریش، لوچها یا دو بینان (اَحوَلان) قریش، کوسج های قریش و نیز معرفی کسانی که مادرشان نصرانی، یهودی، نَبطی، یا حبشی و سِندی بوده اند.