موضوع این کتاب، بررسی و سنجش اندیشه هایی است که زمینه جنبش سیاسی ملتهای عرب را در زمان ما فراهم کرده است. پیدایی و بارآوری این اندیشه های نزدیک به یک قرن و نیم، از حمله ناپلئون به مصر تا حدود جنگ چهانی دوم، زمان گرفت و چارچوب زمانی پژوهش ما نیز همین دوره است. نام عرب، ملتهای بسیاری را در بر می گیرد ولی در این کتاب، ما بیشتر به مصر و آن بخش از شام (یا به اصطلاح نویسندگان اروپایی «سوریه جغرافیایی») که امروزه به نام سوریه و لبنان شناخته شده است نظر داشته ایم. در این باره که چرا مصر و شام، پیشگام جنبش عرب بوده اند در بخش نخست کتاب سخن خواهیم گفت، ولی بررسی این جنبش را از آن رو با حمله ناپلئون به مصر آغاز کردیم که این کشور پیش از سرزمینهای دیگر عرب با غرب پیوستگی یافت و به خود آمد.
