اثر حاضر که به سرشت و سرنوشت آیة الله حاج میرزا حسن آقا مجتهد تبریزی (م ۱۳۳۷ق)، مرجع تقلید بزرگ آذربایجان در عصر مشروطه و پیشوای مشروطه خواهان تبریز نظر دارد، طی فصول شش گانه، پس از بررسی جایگاه اجتماعی خاندان مجتهد، به واکاوی زندگی، مقامات بلند علمی – معنوی، افکار و مجاهدات سیاسی وی در دوران مشروطه می پردازد. آیت‌الله مجتهد تبریزی که خود از پیشگامانان مشروطه در تبریز بود، با مشاهده برخی انحرافات، به صف منتقدان پیوست و بدین‌ترتیب نه‌تنها در زمان حیات از حملات افراطیون مصون نماند، بلکه بیش از دیگران در معرض اتهام استبدادخواهی قرار گرفت و چهره‌اش در هاله‌ای از اتهامات بی‌بنیاد فرورفت.