اندیشه سیاسی در اسلام معاصر اندیشه‌های سیاسی مسلمانان را در قرن حاضر، به‌ویژه اندیشه‌هایی را که مصریان و ایرانیان و بعضی نویسندگان و متفکران پاکستان، هند، لبنان، سوریه و عراق بیان کرده‌اند توصیف، تعبیر و تفسیر می‌کند. از منابع اسلامی، تاریخ و جامعه شناسی بهره گرفته است. این اثر با مقدمه‌ای آغاز می گردد که در آن شیوه‌ای که میراث سنّتی بر سیر پیدایش اندیشه‌های جدید اثر گذاشته، یا باعث شده که این اندیشه‌ها برای مخاطبان مذهبی معقول و مطلوب به نظر برسد، تشریح شده است. این کتاب در پنج فصل تنظیم شده است: 1- تشیع و تسنن: تعارض و توافق؛ 2- بحران خلافت؛ 3- اندیشۀ حکومت اسلامی؛ 4- ناسیونالیسم، دموکراسی و سوسیالیسم؛ 5- نظری به تجدد خواهی شیعه
مقصود اصلی حمید عنایت در این کتاب این است که نشان دهد رابطه بین سنی و شیعه در عصر جدید رفته رفته تحول یافته و لااقل در قلمرو آموزه‌های سیاسی از صورت برخورد حاد به صورت مواجهه بارور بین فرقه‌ای در آمده است. این کتاب در اصل رسالۀ دکترای عنایت در دانشگاه آکسفورد است که در سال 1980/1360 دفاع و سپس بعد از مرگ عنایت در 1361 منتشر شده است. بهاء الدین خرمشاهی در 1362 این کتاب را به فارسی ترجمه کرد. عنایت استاد دانشگاه تهران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی 1357 بود. او در مقدمۀ متن کتاب در بخش سپاسگزاری چنین نوشته است: اگر دوستی این جانب با مرحوم مرتضی مطهری استاد فلسفۀ اسلامی دانشگاه تهران نبود، اندیشۀ اصلی این کتاب به خاطرم خطور نمی‌کرد. مطهری متفکری اصیل و خلاق، مسلمانی به تمام معنا و انساندوست بود.
