روش شناسی علم کلام: روش استنباط از متون دینی

نویسنده: رضا برنجکار
نقد و نظر، سال سوم، شماره نهم، زمستان ۱۳۷۵

فیپا:
برنجکار، رضا، ” روش شناسی علم کلام (روش استنباط از متون دینی) “، نقد و نظر، سال سوم، شماره نهم، زمستان ۱۳۷۵، صفحه ۱۰۴-۱۲۵.

متكلمان اسلامى در تعريف علم كلام به دو جنبه «استنباط عقايد دينى‏»، و «اثبات اين عقايد و دفاع از آنها» اشاره كرده‏ اند، و در عمل نيز همين دو كار عمده را، كه هر يك داراى مراحلى است، انجام داده‏ اند؛ هرچند، به دليل ضرورت پاسخگويى به مخالفان، معمولا جنبه دوم بيشتر مورد توجه قرار گرفته است. آنان با قطع‏ نظر از اختلافى كه در چگونگى اثبات خدا و راه وصول به «معرفة ‏الله‏» دارند، پس از اثبات وجود خدا و نبوت خاصه پيامبر اكرم(ص) در استنباط عقايد دينى به دو منبع عقل و وحى توسل مى‏ جويند؛ البته در ميزان استفاده از اين دو منبع، در ميان ايشان گرايشهاى مختلفى وجود دارد. برخى متكلمان، همچون معتزله، تا آنجا پيش رفته‏ اند كه همه معارف اعتقادى را عقلى دانسته و نقش وحى را تاييد و ارشاد حكم عقل پنداشته ‏اند. برخى ديگر، چون اشاعره، همه واجبات حتى وجوب معرفت ‏خدا و هرگونه حسن و قبح را نقلى دانسته، و نقش اصلى عقل را دفاع از معارف دينى ديدند. بگذريم از اهل الحديث و حنبليان كه تنها مصدر اعتقاد را كتاب و سنت دانسته، از هر گونه تكلم در مسائل اعتقادى احتراز مى جستند. در ميان متكلمان اماميه اگرچه در اصل حجيت عقل و وحى اختلافى نبوده، اما همواره گرايش هاى مختلفى در اين باره وجود داشته است. در نوشتارى ديگر كه در همين نشريه به چاپ رسيد، به نقش عقل در دين و اعتقاد پرداختيم و در اينجا قصد آن داريم كه بحثى در نقش وحى و سنت در استنباط عقايد دينى داشته باشيم.

>>> برای دانلود رایگان مقاله عضو شوید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این جا یک سایت کتاب فروشی نیست.

هدف اول و غیر انتفاعی ما معرفی بهترین ها در میان انبوه آثار است.
در عین حال امکان خرید هم دارید.

×
تمام حقوق برای وب سايت آثار برتر محفوظ است. © 1387 - ۱۴۰۳
پياده سازی قالب توسط شرکت پرتونگار