اخلاق، زیبا شناسی و عرفان

نویسنده: عبدالکریم سروش
كیان، سال ششم، شماره ۳۴، ۱۳۷۵

فیپا:
سروش، عبدالكریم، ” اخلاق، زیبا شناسی و عرفان”،‌ كیان، سال ششم، شماره ۳۴، ۱۳۷۵، صفحه ۱۴- ۲۰.

در فرهنگ اسلامی با تحریک و تأثیر اندیشه یونانیان و همچنین به دلیل وجود پاره ای معارف درونی مکتب، از جمله وجود شیطان، این سؤال مهم و سرنوشت ساز پدید آمد که کارهای نیک و بد کدامند؟ و آیا احکام اخلاقی و ارزشی ما آدمان بر خداوند هم جاری است یا نه؟ و آیا خداوند به هرچه نیک است فرمان می دهد یا هرچه خداوند به آن فرمان می دهد، نیک است؟ آیا خدا هرچه نیک است می کند و یا هرچه او می کند نیک است؟ این سؤالات با همه ی صلابت و اهمیتی که برای معرفت دینی داشته و دارند، حقیقتا پاسخ قطعی و روشنی پیدا نکرده اند. امروزه نیز که این سؤالات حرارت و حدّت پیشین خود را میان ما ندارند، به دلیل حل شدن آن ها نیست، بلکه به سبب سستی و بی حالی ما در مقام تفکر و متحجرشدن مواضع کلامی و غلبه فقه بر اندیشه دینی است.